Held zijn is net als dame zijn: als je moet zeggen dat je het bent, dan ben je het niet. Ik weet niet zeker of Iris een dame is. Maar ze is een held.

In onze tienerjaren kwam haar heldhaftigheid in de vorm van brutaliteit bovendrijven. Toen ze een grote mond opzette tegen onze leraar biologie. “Noemen ze dàt lesgeven,” daar had hij niet van terug. Iris heeft boven alles een grote mond. Maar die mond zette ze ook op tegen mijn persoonlijke beulen, die volgens haar geen recht hadden van pesten want zij hadden ook maar een dikke kont en geen tieten. Daar hadden zij niet van terug. En ik deed alsof ik mijn boek las en gloeide van dankjewel. Maar ik zei het niet, want ze wist het wel.

Ze wist eveneens wat mij aan het schaterlachen bracht, zodat ik de beulen en mijn algemene tiener-malaise vergat. Zo gierden we dag en nacht, aan de telefoon en samen in pyjama, op het strand, high in het bos en achteraan in de klas, tot we onze kaakspieren verwensten en zelf verwenst werden door onze omgeving, met name onze leraars. Met name die van biologie. Een held doet je lachen. Een échte held staat samen met je op een podium, om te grappen over de meest misselijkmakende rotzooi die je ooit in het gezelschap van een pint bier hebt bedacht. Heel het jeugdhuis van Oudergem wist toen dat Iris brutaal was. Maar niet noodzakelijk een dame.

Helden kunnen heerlijk koken op het juiste moment. Ze bakte me een eitje met veel peper, toen ik kwam aankloppen met het nieuws dat mijn vader leukemie en ik honger had. Ze keek hoe ik het opat en keek niet weg toen ik haar vertwijfeld aanstaarde. Echte vriendinnen kijken niet weg. Ze vragen of je nog een portie wilt.

Mijn vriendin Iris wordt ‘s nachts zelfs een superheld, in elke grote betekenis van het kleine woord. Wanneer ze in de gaten krijgt dat een medevrouw wordt bedreigd in een donkere straat, marcheert ze er met doodsverachting op af en veinst ze een eeuwenoude vriendin te zijn, zodat de medevrouw dankbaar met haar kan vluchten. Een echte vriendin is een vriendin van mij en van alle vrouwen.

Zij is mijn vriendin. Zij is een echtgenote en een moeder. Een dame – dat is zelfs niet aan de orde. Maar vandaag mag ze van mij zeggen dat ze een held is.