Sarcasme. Satire. Ironie.
We gebruiken deze woorden te pas en te onpas, omdat we denken dat ze onze gesprekken (en dus ons) cachet geven.
En cachet is goed. Iedereen wil cachet! Maar niet iedereen verdient cachet.
En helemaal niemand verdient dat kapsel.
Want woordenboeken, Wikipediapagina’s of ambitieuze blogposten ten spijt, niemand schijnt te weten wat sarcasme, ironie of satire nu precies is. De geschreven definities zijn te vaag, te algemeen, elkaar te tegensprekend (wie schrijft die dingen?). Dus beslissen we in de praktijk maar zelf: het is allemaal ‘spot‘. Voilà. De Vlaming heeft gesproken. Sarcasme? Da’s satire want eveneens spot. Ironie? Ook spot, dus hetzelfde als sarcasme. Satire? Eén spot nat. Woordspelingen zijn ook humor.
En gele pulls ook.
Wel, ‘spot’ is niet goed genoeg. ‘Spot’ is rommel. ‘Spot’ is belachelijk. Waarom maken we geen onderscheid binnenin spot? Zoals Engelstaligen dat zo mooi doen? Zijn wij daar niet genuanceerd of slim genoeg voor? Zijn Engelstaligen slimmer dan wij?
Zelfs de ‘slimme’ media van Vlaanderen (dat was sarcasme) halen de begrippen constant door elkaar. Bespottelijk. (ha!) Laatst zag ik als krantenkop een citaat van een minister tegen een andere: “Haal die ironische grijns van uw gezicht!”. Bedoelde hij sardonisch? Want dat lijkt er wat op en het zou kloppen. In ieder geval, dit is dus waar ons belastingsgeld naartoe gaat.
In Canada hebben ze grotere problemen.
Kijk. Ik ben dertig. Ik wil rustig mijn leven leiden. Maar helaas, zelfs mijn nakende moederschap – toch een ingrijpende gebeurtenis in iemands leven – kan de boel niet relativeren. Zie hier dus voor mijn gemoedsrust, nogmaals de verschillen tussen sarcasme, ironie en satire, geschetst met Engelstalige humor, want die weten tenminste waarover ze spreken.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen.
Sarcasme
Sarcasme is het omgekeerde zeggen van wat je vindt. Liefst met een wijsneus-toontje of op zijn minst een droge blik.
“Dat nieuwe nummer van de Black Eyed Peas is echt geniaal!”, bijvoorbeeld. Of “Wanneer komt er nu nog eens een nieuwe superhelden-film uit? Da’s zo lang geleden!”
Hier een nog betere, vanuit The Simpsons:
http://www.youtube.com/watch?v=38HKZLpifhU
Of van de koning van sarcasme, Jerry Seinfeld:
Ironie
Denk nu niet dat ik de ironie niet waardeer, wanneer iemand beweert te weten wat ironie is en helemaal fout is. Ik waardéér dat. Ik glimlach met mijn hart. Toch even herhalen wat ironie precies is, want ik ween tegelijk met mijn brein: het is het omgekeerde verkrijgen van wat de bedoeling was.
© The Perry Bible Fellowship
Een definitie in gezang nodig? (wacht tot op het einde)
Of gaan we eventjes terug naar onze kindertijd, toen we blijkbaar wel wisten wat ironie was?
http://www.youtube.com/watch?v=qWdFIXn2Mdo
Ik kijk niet alleen naar cartoons:
En ik vertel er graag ook even bij wat ironie niet is. In bold. Ook in italic? In orde: ironie is niet alléén sarcasme, een grof mopje, een ongelooflijk toeval, brute pech of schadenfreude. Er is meer voor nodig: een bedoeling.
Satire
Deze gooi ik er gewoon voor de lol bij, omdat ik vaak de indruk krijg dat mensen satire bedoelen wanneer ze ironie zeggen. Satire is op een intelligente manier spotten met iets. Dat kan met sarcasme of ironie of allebei!
De koning van de satire is Stephen Colbert:
http://www.youtube.com/watch?v=DazDi3yk4bw
Of was Greg Giraldo tijdens Comedy Central’s roasts:
Hè hè. Dat doet deugd.
Ik voel me goed. Bomvol cachet. Ik maak me sterk dat dit een relevant onderwerp is, dat ik iedereen nu voor altijd heb overtuigd, en dat we er eindelijk over kunnen zwijgen. Hoera!
shakesnbakes
Aaaaaaaaah, had het dan direct zo uitgelegd!
orsidee
Hanne, Hanne toch, daar heb ju nu eens echt werk van gemaakt en je gal uit gespuugd. Ik hoop dat het je beter gaat nu. Ik heb me er nooit druk over gemaakt. Maar duidelijkheid heeft het uiteindelijk wel gebracht en laat ons hopen dat “zij” het mensdom nu NIET meer die woorden te pas en te onpas verder gebruiken en wanneer toch, dan op het juiste moment wanneer het in de conversatie of wat dan ook PAST!